جبران خسارات ناشی از تصادفات رانندگی از طریق صندوق تأمین خسارات بدنی (بخش دوم)

صندوق تأمین خسارات بدنی، صندوقی مستقلی است که هدف از تأسیس آن، حمایت از زیان‌دیدگانی است که به‌ نحوی، امکان جبران خسارات از طریق بیمه را ندارند و زیان وارد بر آنها بلاجبران باقی می‌ماند. صندوق تنها خسارات ناشی از حوادث رانندگی را جبران می‌کند و نسبت به خسارات ناشی از دیگر حوادث تعهدی ندارددر بخش نخست در خصوص صندوق خسارات بدنی سخن گفتیم و به طور مختصر به تشریح صلاحیت و موارد شمول آن پرداختیم. در این قسمت به نحوه پرداخت توسط صندوق خواهیم پرداخت.نحوه پرداخت خسارات بدنی از طریق صندوق به دو صورت می باشد:بدواً مراجعه مستقیم به صندوق حمایت و دوم پس از صدور حکم دادگاه.در حالت اول: در حالت مراجعه مستقیم به صندوق که در موارد بسیار نادر پیش می آید، به‌ موجب قانون بیمه‌ اجباری، اشخاص زیان‌دیده حق ‌دارند که برای دریافت خسارت به ‌طور مستقیم، با ارائه‌ی مدارک لازم حسب مورد به شرکت بیمه‌ مربوط یا صندوق تأمین خسارت های بدنی مراجعه کنند. از سوی دیگر صندوق تأمین خسارت بدنی و بیمه‌گر حسب مورد مکلفند تا حداکثر ۱۵ روز پس از دریافت مدارک مورد نیاز، خسارت متعلقه را بپردازند. همچنین در حوادث رانندگیِ منجر به خسارت بدنی غیر از فوت، درصورت مطالبه‌ی زیان‌دیده، پس از دریافت گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی، پلیس‌ راه یا کمیسیون جلوگیری از سوانح راه‌آهن، بیمه‌گرِ وسیله‌ی نقلیه‌ی مسبب حادثه یا صندوق حسب مورد مکلفند تا بلافاصله حداقل پنجاه‌ درصد (۵۰%) از دیه‌ تقریبی را به اشخاص ثالث زیان‌دیده پرداخت کنند و باقی‌مانده‌ آن را پس از معین شدن میزان قطعی دیه بپردازند. در این حالت دخالت صندوق تأمین خسارت‌های بدنی هرگز وابسته و منوط به رأی دادگاه نیست و باید به ‌محض ارائه‌ مدارکی شامل گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس‌ راه و درصورت لزوم گزارش مقامات انتظامی و پزشکی قانونی، اقدام به پرداخت خسارت کند. آنچه در رویه‌ قضایی عمل می‌شود به این صورت است که پس از گزارش اولیه‌ مأموران، اخذ اظهارات طرفین و مطلعین یا اولیای دم و وصول نظرات کارشناس تصادفات، از این مدارک کپی مصدق تهیه‌ می‌شود و طی نامه‌ای به صندوق اعلام می‌گردد. صندوق نیز با تشکیل پرونده‌ای برای مصدوم و براساس منابع مالی خود، اقدام به پرداخت می‌کند.رویه‌ صندوق آن است که وجه را مستقیم به زیان‌دیده نمی‌دهد، بلکه برای اینکه رسماً در پرونده‌ی مرجع قضایی هم منعکس شود، طی چک یا حواله‌‌ای بانکی به حسابِ اعلام‌شده از سوی مرجع قضایی واریز می‌کند تا این مبلغ به دستور این مرجع، تحویل زیان‌دیده شود. بنابراین درهنگام اعلام گزارش به صندوق، شماره‌‌ی حسابی نیز از دادگستری محل قید می‌شود. اما نکته‌ قابل‌ توجهی که در قانون جدید بیمه‌ اجباری ذکر شده است، امکان رجوع مستقیم به صندوق تأمین خسارت های بدنی در موارد فوت زیان‌دیده است. چنانچه ثالث زیان‌دیده در اثر تصادف رانندگی فوت کند، وراث وی حق رجوع مستقیم به صندوق تأمین برای مطالبه‌ دیه را دارند.حالت دوم: چنانچه زیان‌دیده نتواند خسارت خود را مستقیم از صندوق دریافت کند، می‌تواند به دادگاه مراجعه نماید، اعم از اینکه خسارت به‌ علت فرار یا ناشناخته ماندن عامل تصادف پرداخت نشده بماند یا اینکه وسیله‌ نقلیه‌ موضوع حادثه فاقد بیمه‌نامه‌ معتبر بوده باشد.